Bewegende klas
De bewegende klas onderscheidt zich van een "gewone" vrijeschoolklas door een flexibele inrichting van de klas, de kring en de rol van de leerkracht. Om veel bewegen in de praktijk mogelijk te maken is een grote vrije ruimte nodig. Kinderen zitten daarom niet langer op stoeltjes achter tafeltjes, maar krijgen een eigen zitkussen en delen een houten bank. Met deze banken zijn verschillende opstellingen te maken. Daardoor zijn er veel verschillende werkvormen te realiseren om leerstof te oefenen. In het vrijeschoolonderwijs zit al de koppeling tussen bewegen en leren; maar wij willen dit graag nog meer uitwerken met de bewegende klas.
We hebben een pilot bewegende 1e klas gedaan gedurende 3 schooljaren achter elkaar en hebben besloten, n.a.v. de positieve bevindingen van leerkrachten, kinderen en ouders om de bewegende klas door te zetten naar klas 2 in de komende jaren. We hebben dus 2 bewegende klassen vanaf schooljaar 2020-2021.
In de bewegende klas wordt, net als in de kleuterklas, gewerkt met de kring. De bewegende klas is ontwikkeld vanuit de gedachte dat ontwikkelings- en leerstoornissen kunnen ontstaan doordat kinderen te weinig zinvol bewegen. Het ontwikkelen van de lichaamsgebonden zintuigen als een stabiel fundament vormt een voorwaarde om goed te kunnen leren. In de kleuterklas gebeurt dat volop door het vormgegeven vrije spel. In de onderbouw wordt dit proces hiermee voortgezet.
Wat kinderen leren blijft hetzelfde als in de gangbare eerste klas. Het leerplan blijft gelijk. Kinderen leren gewoon lezen, schrijven en rekenen, schilderen, vormtekenen etc. In feite verandert er niet heel veel, maar het meubilair brengt een wezenlijke verandering teweeg in de eerste klas. De verandering zit 'm vooral in de inrichting waardoor de kinderen nog meer al bewegend leren van en met elkaar.
De missie van onze school is om kinderen te stimuleren zichzelf te ontdekken. Zo kunnen zij later, als vrije, zelfstandig denkende en innerlijk beweeglijke mensen een actieve betrokken rol spelen in de maatschappij. Onze kinderen leren vanaf jonge leeftijd om samen te bewegen, letterlijk en figuurlijk. Zij bouwen het vertrouwen op dat het mogelijk is met een groep mee te bewegen zonder zichzelf te verliezen.
Ervaringen n.a.v. pilot bewegende klas
De overgang kleuterklas naar eerste klas is minder groot voor de kinderen; de dynamiek lijkt meer op die van de kleuterklas. De bewegende klas vraagt een andere interactie tussen leerling en leerkracht en tevens een onderzoekende houding van de leerkracht en een flexibele opstelling. Het bewegen is makkelijker te organiseren door de bankjes en kussens. Het parcours biedt veel uitdaging en helpt kinderen motorisch sterker te worden. De bewegende klas doet vooral een appèl op de sociale vorming van de kinderen. Het geeft kinderen veel kansen om ervaring op te doen op het dit vlak. De kinderen ervaren bijvoorbeeld grenzen, die noodzakelijk zijn om te ontdekken wie je bent en wat je kunt. We hebben gezien dat het zinvol bewegen ondersteunend werkt voor het leren van jonge kinderen. Het biedt een goede bijdrage aan de cognitieve ontwikkeling. De kinderen kunnen door het vele bewegen een tijd goed stilzitten, focussen, gericht kijken en luisteren. Het zitten op de kussens vraagt wel aandacht; dat is niet voor ieder kind even makkelijk. Doordat er veel ruimte is voor het ontwikkelen van de onderste zintuigen (een voortzetting van het werk van de kleuterjuffen) zien wij ook positieve effecten optreden in het welbevinden van de kinderen (emotionele ontwikkeling). Bewegen maakt blij en motiveert om te leren. De bewegende klas geeft veel mogelijkheden voor gedifferentieerde werkvormen die op redelijk eenvoudige manier in te zetten zijn. Het vraagt van de leerkracht veel structuur: een goede organisatie, regels, afspraken en innerlijke beweeglijkheid.
Als leerkracht zie je de kinderen goed, omdat ze allemaal eerste rang zitten in de kring. Als je in het midden iets laat zien (bijvoorbeeld voor rekenen) dan heeft de leerkracht de focus van ieder kind. Een andere opstelling van de banken wordt gebruikt voor bijvoorbeeld individuele verwerking.
De effecten van de bewegende klas zijn vooral merkbaar op het gebied van het sociale en de gerichte beweging. De overgang van kleuters naar klas 1 is verkleind door de bewegende klas. Parcours vinden de kinderen fantastisch, ook het klaarzetten daarvan. De kinderen hebben hier veel plezier mee, ze komen blij binnen. Ze gaan allemaal goed vooruit in motorische ontwikkeling. Op sociaal vlak zijn er vele oefenmomenten: rekening met elkaar houden, hoe beweeg je je door het lokaal, samen opruimen, veiligheid. Gezamenlijk verantwoordelijk voor het ordelijk en netjes houden (hulpjes voor de kussens etc). Kinderen doen samen met de kussens, er staat geen naam op. Je leert delen. Het werkt vormend in het sociale. De combinatie bewegen en leren hoort bij het (jonge) kind.De ouders zijn positief, ze merken dat de kinderen lekker bewegen en plezier hebben. Flexibiliteit is ook iets wat de kinderen leren. Het grote voordeel is dat er veel ruimte is zodat de leerkracht snel kan wisselen van activiteit. Het sociale aspect is het allerbelangrijkst, vanuit de kring werk je echt samen, net als in de kleuterklas. Prettig dat je een overzichtelijke ruime klas hebt, dat helpt bij het ordenen en netjes houden. Het levendige van een bewegende klas werkt heel positief op het jonge kind. https://www.vrijescholen.nl/nieuws/de-bewegende-klas-ruimte-voor-leren-in-beweging
